Fiolet, cisza, pustka. W Środę Popielcową rozpoczęliśmy okres przygotowania do Paschy – bo tak w wielu krajach nazywa się 40-dniowa pokuta przed Wielkanocą, czyli nasz Wielki Post.
Być może w natłoku codziennych obowiązków i w pogoni za oczekiwaniami, które mają wobec nas inni, nawet tego nie zauważamy. Na szczęście Kościół w tym czasie chce nam pomóc w odcięciu się od tego wszystkiego i zatrzymaniu się chociaż na chwilę. Warto w najbliższą niedzielę rozejrzeć się po kościele i wsłuchiwać się w to, jak zmienia się liturgia, jak kościół staje się bardziej cichy i pusty niż zwykle.
Te zmiany mają nam przypominać, jakie jest znaczenie Wielkiego Postu. Mają też pomóc nam w pełni przeżyć ten czas, tak aby dobrze się przygotować na najważniejsze dni w roku.
Mamy zatęsknić za zmartwychwstaniem:
1. Jednym z najbardziej widocznych znaków tego, że rozpoczął się Wielki Post, jest brak uroczystej aklamacji “Alleluja”. Warto się zastanowić, dlaczego zamiast niej, śpiewamy aklamację „Chwała Tobie, Słowo Boże” lub „Chwała Tobie, Królu Wieków”. Wielki Post jest czasem wyciszenia i pokuty, więc oczywistym wydaje się, że radosny śpiew nie pasuje do tego okresu. Ważniejszym jest jednak to, że brak uroczystej aklamacji śpiewanej przed Ewangelią ma wzbudzić w naszych sercach tęsknotę za uroczystą Nocą Paschalną.
2. Z tego samego powodu Kościół rezygnuje w tym czasie Wielkiego Postu, poza świętami i uroczystościami, ze śpiewania hymnu „Chwała na wysokości Bogu”, który z wielką mocą wybrzmi podczas Liturgii Paschalnej.
3. W otaczającym nas świecie przyzwyczajeni jesteśmy do szumu informacyjnego, a nasze oczy i uszy ciągle są bombardowane bodźcami, przez które bardzo łatwo utracić pokutny charakter dni Wielkiego Postu. Dlatego w tym czasie Kościół, poprzez wystrój wnętrza i oprawę Mszy świętej, tym bardziej staje się miejscem wyciszenia i w pewnym sensie umartwienia naszych zmysłów.
4. Pustka i tęsknota w poście wypełniona jest rozważaniem o Męce Jezusa, która uwypukla się w Liturgii zwłaszcza w II części Wielkiego Postu (od V. jego niedzieli), gdyż w I części skupiamy się ściśle na drodze nawrócenia, ekspiacji za grzechy a także na naszej godności dzieci Bożych, która wynika z faktu przyjęcia chrztu świętego. To powrót do tego sakramentu uświadamia nam, że pomimo pojawiających się grzechów, wciąż jesteśmy kochanymi dziećmi Boga. To na podstawie tej godności mamy prawo do powrotu po grzechu do Boga, przyjmując drugi chrzest jakim jest pokuta i pojednanie – sakrament spowiedzi. Nie mniej jednak w ludowej tradycji już od początku postu podczas nabożeństw pasyjnych Męka Pańska jest obecna w przebijającym się stopniu. Jest ona zawarta w nabożeństwie Drogi krzyżowej, a także podczas śpiewanych w Polsce Gorzkich Żali.
Przyzwyczajeni przez większość roku do pięknego wystroju, pełnego kwiatów, możemy czuć się trochę nieswojo, kiedy przed ołtarzem nie widzimy żadnych wazonów i stroików. Ten surowy charakter pustego kościoła ma nam przypominać o czasie pokuty i umartwienia, które mają nas pobudzać do nawracania się.
Walczy ciało, walczy duch…
W ubogim wystroju kościoła dominuje kolor fioletowy. Jest to również kolor szat kapłana. Powstaje on z wymieszania barwy czerwonej, symbolizującej to, co w nas duchowe, i niebieskiej, która oznacza naszą cielesność. W czasie Wielkiego Postu fiolet, jako wymieszanie tych barw, przypomina nam, że na drodze naszego nawracania się czeka nas ciągłe zmaganie z pokusami, walka ciała i ducha, o której wielokrotnie pisał św. Paweł w swoich listach.
Pokutny aspekt Wielkiego Postu oraz potrzebę wyciszenia i skupienia podkreśla również ograniczenie wykorzystania organów i innych instrumentów, które w tym czasie powinny służyć jedynie podtrzymywaniu śpiewu wiernych.
Kościół poprzez te wszystkie zmiany pomaga nam lepiej przeżywać Wielki Post. Dlatego, nawet jeśli jesteś zagoniony codziennością, lub może przytłoczony oczekiwaniami i przegapiłeś początek tego czasu, zachęcam Cię, byś napawał się ciszą i surowością liturgii tych dni, a przez to jeszcze lepiej przygotowywał się na najważniejsze święta w roku.
>>> List Metropolity Przemyskiego Na Wielki Post 2024
